zondag 23 september 2012

Minimumloon


De minimumloonwet is de domste maatregel ooit verzonnen. Een jonge man, wiens arbeid als gevolg van zijn onervarenheid minder waard is dan deze grens, is het effectief verboden te werken. Maar daardoor kan hij ook die cruciale arbeidservaring niet opdoen die zijn arbeid meer waard maakt na verloop van tijd. Hem wordt de mogelijkheid ontnomen de waarde van zijn product te verbeteren.
We kunnen ervan overtuigd zijn dat de Tweede Kamerleden met dit effect goed bekend zijn. Hoe ik dat weet? In 2007 werd de leeftijd voor volledige leerplichtigheid opgetrokken van 16 naar 18 jaar, ik meen op initiatief van Groenlinks. Het debat ging toen over de hoge werkloosheid onder allochtone jongeren. Er is maar één verklaring voor het feit dat men besloot de leerplichtige leeftijd te verhogen als middel om werkloosheid te bestrijden en dat is dat men begreep dat overheidsmaatregelen als het minimumloon de ware oorzaak zijn van die werkloosheid. De enig juiste maatregel zou natuurlijk de intrekking van die domme minimumloonwet zijn geweest, maar de politiek kan natuurlijk niet gaan toegeven dat hun wetten en regels vaak ineffectief zijn of averechts werken. Dus wordt de ene domme wet “gecorrigeerd” met een andere domme maatregel. Links begrijpt prima hoe de markt werkt en ze zijn dan ook vaak effectiever dan Rechts in het interveniëren in de markt.
Ook is dit een goede illustratie van hoe de verstoringen veroorzaakt door de ene interventie de rechtvaardiging vormen voor een nieuwe ingreep. De overheid, het apparaat van dwang, wordt zo steeds dieper de maatschappij, het apparaat van vrijwillige samenwerking, ingetrokken, en gedrag gebaseerd op utilitaire overwegingen verwrongen of vervangen door afgedwongen gedrag.
Minimumloon is natuurlijk maar één van de myriade ingrepen in de arbeidsmarkt. Collectieve arbeidsovereenkomsten, door de overheid dwingend opgelegd; ontslagrecht, dat al jaren geleden “geliberaliseerd” zou worden; een flexwet, om het ontbreken van die liberalisering te compenseren; subsidies voor werkgevers om oudere werknemers aan te nemen, etcetera, etcetera, etcetera. Is er eigenlijk op het gebied van arbeid een stuk dat níet door de overheid wordt gemicromanaged?
En dan hebben we het nog niet eens over de woning”markt” gehad!

vrijdag 21 september 2012

De economische gevolgen van lage rente

De economische wetenschap, en ik bedoel niet die die onderwezen wordt op alle universiteiten in het Westen maar de echte, die van de Oostenrijkse School, heeft in de loop van de 20e eeuw achterhaald wat de oorzaak is van de business cycle ofwel de boom and the bust, de hausse en de baisse. Het is geen eigenaardigheid of tekortkoming van het kapitalisme, zoals hele generaties journalisten en schijngeleerden sinds the Great Depression hebben beweerd, maar zij wordt opgeroepen door de autoriteiten. In hun zelfoverschatting denken politici en hun trawanten in de faculteiten en de journalistiek dat zij onontkoombare economische wetten  kunnen negeren en op magische wijze goederen en diensten te voorschijn kunnen toveren door de rentevoet te manipuleren.
Ludwig von Mises legde dit uit in een paper uit 1946 aan een comité van zakenlieden. Ik vond dit verhaal zo helder en zo belangrijk, ook al omdat we nu weer in een tijd van massieve inflatie en overheidsinterventie in de economie leven, dat ik het op deze site heb willen plaatsen. Het lijkt me belangrijk dat zoveel mogelijk mensen de "oostenrijkse" uitleg van wat recessies zijn (vroeger zei men "depressie", het woord "recessie" is een eufemisme) begrijpen. Nu is een economisch verhaal vaak nogal abstract en daarom moeilijk toegankelijk voor veel mensen. Ook ik dacht vroeger dat economie een saai vak was. Tot ik een paar jaar geleden begon Von Mises te lezen. Hij schrijft glashelder, maar vanwege de stof kan het toch als "moeilijk" worden ervaren. Om die reden heb ik een Nederlandse vertaling gemaakt en deze is rechtsboven onder het kopje "pagina's" te vinden. 

dinsdag 18 september 2012

Interventionisme


De twee commentatoren die ik van allemaal het meest waardeer voor hun wijsheid en inzicht zijn toevallig of niet beiden Amerikanen. Een waardeer ik om zijn economische vérziendheid en vermogen om gebeurtenissen in de markten ogenblikkelijk op hun juiste relevantie te beoordelen. De ander om zijn inzicht en begrip van de internationale politieke situatie.

De eerste is natuurlijk PeterSchiff. Zijn beoordelingen zijn accuraat omdat a) hij een intelligente vent is en b) hij uitgaat van de juiste economische theoretische school: de Oostenrijkse School van Carl Menger. De economen en denkers van deze school, waarvan de belangrijkste 20e eeuwse vertegenwoordiger de grote Ludwig von Mises was, hebben het werk van de klassieke economen van eind 18e/ begin 19e eeuw voortgezet en uitgebreid, zodat de werking van de “kapitalistische” markteconomie in al zijn details op wetenschappelijke, d.w.z. waardevrije manier is beschreven. Dit bestudeerd te hebben plus zijn ervaring als zelfstandig ondernemer in de investeringsbranche geeft hem een voorsprong op alle mainstream economen zoals die voortdurend op de Amerikaanse televisie verschijnen.

Peters verwachtingen voor de economie in de VS zijn bepaald slecht. Hij voorziet een ineenstorting van de waarde van de dollar, als het geldpomp programma van de Fed tot het bittere einde wordt voortgezet, met als gevolg dat de enorme verarming die de Amerikaanse maatschappij de laatste decennia heeft getroffen, manifest wordt. Dan zullen de verschillende welvaartsstaatprogramma’s niet langer betaalbaar zijn. Draconische bezuinigingen volgen. Omdat de dollar de reservevaluta voor de wereld is zullen landen zich meer en meer van de VS afkeren, naarmate het duidelijker wordt dat de dollar deze rol niet langer kan vervullen. Goud neemt dan de plaats (weer) in die de dollar heeft verlaten.

De andere is Michael Ledeen. Doctor in moderne Europese geschiedenis en filosofie. Kenner op het gebied van de oorlog tegen terreur, Irak en Iran. Met contacten in de intelligence community van de VS. Zijn opvattingen over de internationale positie van de VS hebben hem de betiteling van neoconservatief opgeleverd.
Toen hij na de aanslagen van 11 september 2001 ging bloggen kwamen zijn opvattingen over de oorlog tegen Al-Qaida mij als evenwichtig en verstandig voor. Hij was voor de oorlog in Irak en is nu (al jaren) voor regime change in Iran. Hij schreef een boek waarin hij zegt dat “alle presidenten sinds Carter hebben geprobeerd een deal te sluiten met het regime.” Allemaal vergeefs. Oorlog met het Westen is het raison d’être van het regime. Hij vindt dat de oorlogsverklaring van Khomeini aan het adres van de VS en Israel serieus moet worden genomen.
Naar zijn mening is de oorlog tegen de terreur niet op te delen in verschillende slagvelden maar is één front en de kern van de vijand zit in Teheran. Hij vindt niet noodzakelijk dat dit doel bereikt moet worden door het land militair aan te vallen, maar omdat de belangrijkste tegenstanders van het regime de Iraniërs zelf zijn is hij voor steun aan de verzetsbeweging daar, de Green movement, en hoopt zo een democratische omwenteling te bereiken op de manier van de Oost-Europese landen.

Het zal duidelijk zijn dat mijn twee helden het niet eens zouden worden over de buitenlandse politiek van de VS. Peter Schiff huldigt het in Amerikaans libertaire kringen gebruikelijke anti-oorlogsstandpunt. Daarmee volgen ze Murray Rothbard, die op economisch gebied een volgeling van Von Mises was, maar die de libertaire beweging een sterk pacifistische inslag meegaf. Zo staan dus de voor- en tegenstanders van de Irak-interventie van Bush scherp tegenover elkaar.
Hoe ik deze tegenstelling verzoenen kan? Welnu, economie en (buitenlandse) politiek zijn twee verschillende sferen van handelen. Mijn libertaire overtuigingen maken dat ik tegen overheidsinterventie in de markt ben. Maar dat maakt me niet automatisch tot een tegenstander van militaire interventies. De twee zijn niet vergelijkbaar, wat de volgelingen van Rothbard ook zeggen. Wel is het zo dat alles wat de regering van een land doet door de economie van dat land gedragen moet kunnen worden. Waar de vrije, kapitalistische economie gesaboteerd en gehinderd wordt door economisch interventionisme, moet dat de internationale positie van het land beïnvloeden. Als de VS niet terugkeren naar economische vrijheid zal het zijn positie van supermogendheid niet kunnen handhaven, althans veel van zijn macht inboeten. Maar dat is iets anders dan de principiële anti-oorlogshouding van veel libertairen.
De libertairen menen niet onredelijk dat de Staat, die interventionistisch werd en in de economie ging ingrijpen, onvermijdelijk ook imperialistisch werd: de welfare/warfare State van Rothbard. Mijn idee is dat als de VS in plaats van zich te transformeren in een sociale welvaartsstaat Europese stijl, een land met een sterke, kapitalistische economie was gebleven, het evengoed zijn rol als supermogendheid zou kunnen, zelfs moeten vervullen. Alleen had het zich in zijn invloedssfeer beperkt tot het promoten van vrijhandel en het handhaven van de veiligheid van handelsroutes, zoals ooit door Engeland tijdens het Britse Rijk. Politieman van de wereld worden was een verkeerde, want veel te dure, en binnenlands en internationaal te controversiële keuze.
Maar op dit moment staan we aan de vooravond van een grote omslag in de wereld. Als de dollar valt kunnen de VS kunnen hun huidige profile niet handhaven. Die was toch aaneen grondige revisie toe. Maar ik denk dat er veel te vrezen valt in een wereld waar de VS niet langer bij de zeer machtigen hoort.

zaterdag 15 september 2012

De surge en Operation Screw


De surge
Een aantal commentatoren, waaronder buitenlandse, zei na de verkiezingen dat “Nederland voor de EU” had gekozen. De kiezers waren naar het midden teruggekeerd en dat betekende dat iedereen “dus” voor Europa was. Wat een ergerlijke onzin. Iemand – ik weet niet meer wie – twitterde dat het midden juist was vernietigd; kijk maar naar het CDA. Precies. Op het laatste moment gingen een groot aantal kiezers van de SP naar de PvdA over zodat de laatste langszij de VVD kwam. Hierop reageerden een flinke groep kiezers ter rechterzijde door hun gewone partij in de steek te laten en de VVD te versterken en de grootste te maken: een surge. Dat deden ze dus niet omdat ze de VVD zo goed konden waarderen, maar om Samsom uit het Torentje te houden. Dat weet ik zeker want ik was er een van. Dit heeft Geert een hoop zetels gekost.

Operatie Screw
Het is de moeite waard om eens naar de videoblog van Peter Schiff te kijken in de marge hiernaast. “Operation Screw. Because if you hold dollars, you’re screwed.” Het gaat natuurlijk over de persconferentie van Fed voorzitter Ben Bernanke die gisteren aankondigde dat de centrale bank nu continu dollars in het systeem gaat pompen: open-ended QE. Peter is ontzet dat Ben blijkbaar een nieuwe housing bubble wil opblazen. Dit keer geheel gefinancierd door vers gedrukte dollars van de Fed. Hij ziet de prijzen van alle goederen nu echt de hemel in stijgen, omdat de dollar er aan onderdoor zal gaan. Zijn ergste vermoedens worden nu waarheid: hyperinflatie!

woensdag 12 september 2012

Naar de stembus

Ik twijfel al dagen tussen PVV en LP lijst 14.
Wilders staat pal tegen immigratie, maar is de welvaartsstaat gaan verdedigen. Dat vond ik erg teleurstellend. Het wereldbeeld van de libertairen komt beter overeen met mijn economische inzichten. Aan de andere kant is een stem op hen waarschijnlijk een verloren stem. Ze hebben wel gelijk, maar krijgen geen gelijk. Ook komen ze niet goed uit de verf met het verhaal tegen de inkomstenbelasting. Het zou beter zijn geweest als Toine Manders een vlammend betoog had kunnen houden over de dreigende wereldwijde monetaire ramp die zeker komt en dat we zo snel mogelijk uit de EU en de euro moeten, zolang het nog kan. Maar Toine is daar geloof ik niet zo goed in. Verder zijn libertairen niet zo gepassioneerd, het zijn meer brainy types.
Hoe dan ook, nu dat VVD en PvdA ongeveer even groot zullen worden moet ik misschien wel tegen mijn zin  een tactische stem op de VVD gaan uitbrengen om de socialisten uit de regering te houden. Bah. Moet ik dus op onze stupid party gaan stemmen en heb ik als libertair/conservatief min of meer dezelfde keus als straks de Amerikanen: tussen interventionistisch en nóg interventionistischer. Bah. Resistance is futile.

zondag 9 september 2012

PvdA komt langszij bij de VVD

Nu dat de peilingen aangeven dat de PvdA misschien de grootste wordt en Mark Rutte dus premier-af is, is dit het moment om te verwijzen naar wat ik in april 2012, toen Wilders er uitgestapt was over het kabinet te zeggen had.